Jod (iodum)
Niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, które zapewniają prawidłowy rozwój organizmu oraz odgrywają kluczową rolę w regulacji podstawowej przemiany materii i termogenezy. Tarczyca wpływa na tak wiele procesów w ustroju, że zaburzenia jej funkcji odbijają się na aktywności wszystkich układów.
Niedobór hormonów tarczycy powoduje spowolnienie procesów metabolicznych w organizmie i niedożywienie tkanek. Charakterystyczny jest wygląd skóry, która staje się niezwykle sucha, zimna, nieco blada. Czasem w bardziej zaawansowanych stadiach można zauważyć wzmożone rogowacenie naskórka, zwłaszcza w okolicy kolan oraz łokci. Włosy również są bardzo suche, łamliwe, w dotyku nieprzyjemnie szorstkie. Często dochodzi do ich wypadania, przy czym zjawisko to narasta powoli, tak więc w początkowej może być prawie niezauważalne. Przy niedoczynności tarczycy może wystąpić również obrzęk limfatyczny, czyli obrzęk tkanek wywołany zastojem chłonki, prowadzący do przewlekłego stanu zapalnego. Nagromadzenie w przestworach międzykomórkowych śluzowatej substancji powoduje zgrubienie tkanki podskórnej i skóry.
Nadczynność tarczycy również może przysporzyć problemów z cerą. Uwagę zwraca wygładona, cienka i stale wilgotna skóra. Paznokcie staja się łamliwe, mają nierówną powierzchnięi czasem zmieniony kolor. W związku z dużą potliwością mogą pojawić się zaczerwienienie i wypryski.
Funkcje, zalety:
• Odgrywa istotną rolę w procesach spalania nadmiaru tłuszczu
• Reguluje proces wzrastania
• Poprawia wydolność fizyczną
• Zwiększa sprawność umysłu
• Korzystnie wpływa na włosy, skórę, paznokcie i zęby
• Współuczestniczy w utrzymaniu czynności komórek
• Stosowany przed zabiegami chirurgicznymi
• Jod radioaktywny stosowany jest w badaniach scyntygraficznych tarczycy
• Zapobiega tworzeniu się wola
• Chroni tarczycę w przypadku narażenia na promieniowanie
Objawy niedoboru:
• Wole
• Niedoczynność tarczycy
• U dzieci: opóźnione wzrastanie, opóźniony rozwój płciowy i umysłowy, głuchota
• U dzieci i dorosłych: apatia, obniżona aktywność życiowa
Objawy przedawkowania:
• Nie stwierdzono zatruć jodem pochodzącym z pożywienia
• Nieregularna czynność serca
• Dezorientacja
• Obrzęk szyi
• Czarne, smoliste stolce lub z domieszką krwi
Najlepsze źródła naturalne:
• Wodorosty
• Krewetki, homar, ostrygi
• Dorsz, łupacz, śledź, łosoś
• Nasiona słonecznika
• Cebula
• Sól kuchenna jodowana
Zapotrzebowanie:
Grupy ludności Jod
Zalecane normy dietetyczne [µg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka niepowodująca ryzyka efektów ubocznych
[µg / dzień]
Dzieci 1-3 lat 90 200
Dzieci 4-8 lat 90 300
Chłopcy 9-13 lat 120 600
Młodzież męska 14-18 lat 150 900
Mężczyźni 19-30 lat 150 1100
Mężczyźni 31-50 lat 150 1100
Mężczyźni 50-70 lat 150 1100
Mężczyźni powyżej 70 lat 150 1100
Dziewczęta 9-13 lat 120 600
Młodzież żeńska 14-18 lat 150 900
Kobiety 19-30 lat 150 1100
Kobiety 31-50 lat 150 1100
Kobiety 50-70 lat 150 1100
Kobiety powyżej 70 lat 150 1100
Kobiety ciężarne do 18 lat 220 900
Kobiety ciężarne 19-30 lat 220 1100
Kobiety ciężarne 31-50 lat 220 1100
Kobiety karmiące do 18 lat 290 900
Kobiety karmiące 19-30 lat 290 1100
Kobiety karmiące 31-50 lat 290 1100
*(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)
Dla kogo dodatkowa suplementacja…?!
• Osoby, u których stwierdza się niedostateczne pokrycie dziennego zapotrzebowania
• Osoby mieszkające w rejonach gdzie zanotowano niedobór jodu w glebie
• Osoby spożywające duże ilości potraw, które mogą powodować powstawanie wola: szpinak, sałata, rzepa, buraki, karpiel, kapusta włoska
Znaczenie dla organizmu:
• Jod jest podstawowym składnikiem hormonów tarczycy : tyroksyny, trójjodotyroniny
Wrogowie:
• Gleby ubogie w sole mineralne
• Przetwarzanie pożywienia
Nie stosuj, jeśli…
• Masz podwyższone stężenie potasu
• Chorujesz na wrodzoną miotonię
Poradź się lekarza, jeśli…
• Masz nadczynność tarczycy
• Chorujesz na nerki
• Zażywasz amiloryd, leki przeciwtarczycowe, lit, spironolakton, triamteren
Wiek powyżej 55 lat:
• Nie ma specjalnych zaleceń
Jod a ciąża:
• Jeśli spożywasz za dużo jodu dziecko może mieć wrodzone wole, niedoczynność tarczycy lub kretynizm
• Nie stosuj dużych dawek
Jod a karmienie piersią:
• Unikaj stosowania gdyż jod w mleku matki może wywołać wysypkę skórną, zaburzyć prawidłową czynność tarczycy
• Nie stosuj dużych dawek
Co jeszcze…?!
• Oprócz wodorostów i jodu zawartego w pożywieniu dodatkowa suplemenetacja powinna być na zlecenie lekarza
• Mieszkańcy spożywający produkty z terenów gdzie gleby są ubogie w jod powinny dodatkowo dosalać potrawy solą jodowaną
• Surowa kapusta zawiera związki upośledzające wchłanianie jodu
• Dwie trzecie ogólnoustrojowych zasobów jodu gromadzone są w tarczycy
Interakcje z innymi składnikami czy lekami:
• Lit -> ludzie leczeni litem powinni unikać jodu, który również zmniejsza aktywność tarczycy
Gdzie znajdę Jod…?! 100% naturalne suplementy diety
• Vital 0 – 80 µg
• Vital A – 50 µg
• vital B – 50 µg
• Vital AB – 50 µg
• Full Spectrum – 80 µg
• Lion Kids D – 10 µg
• Senior formula – 20 µg
• Power Mins – 50 µg
• Menopausal Formula – 15 µg
• New Life – 75 µg
