Nagminne zapalenie przyusznic to choroba zakaźna, dotykająca najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym lub szkolnym. Jej bardziej rozpowszechniona nazwa to świnka. Przenoszona jest ona drogą kropelkową, dlatego w dużych skupiskach takich jak właśnie przedszkola i szkoły, dzieci często chorują jedno po drugim. We wczesnych latach ma ona najczęściej łagodny przebieg, a jej przebycie gwarantuje odporność do końca życia. Jest to ważne, bo im później przechodzona świnka, tym większe ryzyko powikłań z nią związanych oraz ostrzejszy przebieg samej choroby.
Okres wylęgania choroby jest najczęściej bezobjawowy i trwa od czternastu do dwudziestu jeden dni. W tym czasie też chory jest najbardziej zaraźliwy. Dopiero po tym czasie mogą wystąpić pierwsze objawy. Do najczęstszych objawów świnki zalicza się:
– bóle głowy,
– bóle gardła i ślinianek,
– brak apetytu
– złe samopoczucie chorego.
Ból gardła wzrasta przy spożywaniu posiłków, zaś ślinianki powiększają się tworząc obrzęk, który zniekształca rysy twarzy, upodabniając ją właśnie do świnki. Obrzęk ten utrzymuje się kilkanaście dni po czym samoczynnie znika.
Nagminne zapalenie przyusznic jest lekką w przebiegu chorobą, choć w niektórych przypadkach są możliwe powikłania. Gdy chory skarży się na częste bóle głowy, ma nudności i wymiotuje, może się okazać, że ma zapalenie opon mózgowo–rdzeniowych. W takim wypadku należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, gdyż nie leczone zapalenie może być przyczyną niedosłuchu a nawet głuchoty. Świnka jest bardziej niebezpieczna dla chłopców i mężczyzn, gdyż jej wirus może mieć przerzuty do jąder, co w konsekwencji może prowadzić do niepłodności. Dlatego też każde dodatkowe objawy należy skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu, który sprawdzi stan zdrowia pacjenta i pozwoli uniknąć przykrych powikłań.
Choroba mija samoistnie, nie jest wymagane dodatkowe leczenie. Ważne jest jednak łagodzenie jej objawów. W przypadku gorączki należy podawać choremu leki zbijające temperaturę (np. paracetamol). Zakażony świnką nie powinien wystawiać szyi na chłód. Warto w tym czasie nosić, nawet w pomieszczeniach, golfy lub szalik, żeby nie dopuścić do zaziębienia obrzękniętych ślinianek. Dziecko powinno w tym czasie leżeć. Nie powinno również podrażniać dodatkowo gardła ostrymi lub kwaśnymi potrawami. Warto podawać mu posiłki lekkostrawne, najlepiej o rzadkiej konsystencji i niezbyt gorące. W kalendarzu szczepień obowiązkowe są szczepienia przeciwko śwince, lecz nie dają one pewności. Mogą za to skutecznie łagodzić objawy, dzięki czemu świnka może przejść praktycznie niezauważona.
