Substancje promieniotwórcze
Promieniowanie towarzyszy nam na co dzień, na każdym kroku otaczają nas fale elektromagnetyczne wysyłane poprzez różnorodne, powszechnie dostępne i często używane urządzenia. Otaczają nas także promieniotwórcze izotopy, które znajdują się w naszym ciele, w skorupie ziemskiej a także powszechnie stosowane są w przemyśle, medycynie i nauce. Słońce, oświetlenia mieszkań i ulic, sprzęty gospodarstwa domowego, telefony, komputery, linie energetyczne bezustannie emitują promieniowanie elektromagnetyczne, które jest promieniowaniem niejonizującym. Promieniowanie które pochodzi od radionuklidów ma natomiast właściwości jonizujące. Oba te typy promieniowania mają bezpośredni i pośredni wpływ na środowisko, a także na nasz organizm.
Czułość ludzkich tkanek na promieniowanie jonizujące zmienia się w zależności od ich rodzaju i czułości. Najbardziej czułe są organy krwiotwórcze oraz tkanki rozrodcze, najmniej czułe są mózg i mięśnie. Jeśli mielibyśmy ułożyć tkanki według zmniejszającej się czułości, to otrzymamy taki szereg: tkanka limfatyczna, nabłonek jąder, szpik kostny, nabłonek żołądkowo – jelitowy, jajniki, skóra, tkanka łączna, kości, wątroba, trzustka, nerki, nerwy, mózg i mięśnie.
Maksyma Paracelsusa – niemieckiego lekarza żyjącego na przełomie wieku XV i XVI jest aktualna do dziś i dotyczy tego co nas otacza – “wszystko jest trucizną i nic nią nie jest, zależy tylko od dawki” zatem wpływ promieniowania na nasz organizm oraz to jakie szkody może wyrządzić zależy od dawki promieniowania i czasu przez jaki działają na nas poszczególne rodzaje promieniowania. Coraz bardziej niepokoją nas doniesienia jakoby żywność, którą poddaje się procesom napromieniowania w celu przedłużenia jej trwałości mogła być toksyczna i szkodliwa. Na dzień dzisiejszy nie ma dostatecznie rzetelnych badań, które mogłyby temu zaprzeczyć, lub też potwierdzić te obawy. Wiadomo natomiast, że promieniowanie jonizujące może powodować uszkodzenia genetyczne polegające na zmianie struktury chromosomów wchodzących w skład komórek rozrodczych, których następstwem są mutacje roślin i zwierząt. Innym następstwem ekspozycji żywego organizmu na napromieniowanie jest powstawanie nowotworów zwłaszcza nowotworu krwi czyli białaczki. Jest to częste schorzenie dotyczące osób narażonych na duże dawki promieniowania. Podobnie jest z chorobą oczu – kataraktą, lub z typową chorobą popromienną, która w zależności od stopnia uszkodzenia może zakończyć się śmiercią lub przejść w fazę przewlekłą stopniowo wyniszczającą organizmu. Nie bez znaczenia są także dawki promieniowania, które otrzymujemy podczas prześwietleń rentgenowskich narządów i części naszego ciała. Zwłaszcza kobiety w ciąży powinny unikać prześwietleń, gdyż płód dziecka jest szczególnie wrażliwy na promieniowanie.
