Nadciśnienie tętnicze
Graniczna prawidłowa wartość ciśnienia tętniczego to 140/90 mm Hg i niezależnie od wieku należy się starać, by nie przekraczało ono tej granicy. Wartości między 140/90 a 160/90 stanowią już tzw. nadciśnienie graniczne, u ponad połowy osób wraz z wiekiem dochodzi w tym przypadku do rozwoju nadciśnienia przewlekłego. Trzeba wiedzieć, że obniżony poziom estrogenów w czasie przekwitania odpowiada za przyspieszony rozwój nadciśnienia tętniczego. Niedobór żeńskich hormonów płciowych prowadzi do zaburzeń równowagi pomiędzy czynnikami rozszerzającymi i kurczącymi naczynia krwionośne, na korzyść tych ostatnich, co przyczynia się do wzrostu oporu naczyniowego. Do powstania nadciśnienia tętniczego predysponuje nieprawidłowe odżywianie, zwłaszcza zbyt duża ilość soli kuchennej w diecie, otyłość, którym z kolei często współtowarzyszą cukrzyca i zaburzenia lipidowe. Nadciśnienie tętnicze wiąże się z wcześniejszym rozwojem miażdżycy tętnic, a to u większości dotkniętych nią osób powoduje schorzenia wielu narządów. Przede wszystkim działania profilaktyczne, oprócz odpowiedniej farmakoterapii powinny skupiać się na utrzymaniu prawidłowej masy ciała, odpowiedniej diecie, aktywności fizycznej, uregulowaniu trybu życia, w tym na rzuceniu palenia oraz ograniczeniu spożycia alkoholu i kawy.
Serce
Spadek poziomu estrogenów, który wiąże się ściśle z menopauzą, powoduje wiele niekorzystnych zmian w składzie i stężeniu lipidów we krwi. Wzrasta stężenie wszystkich frakcji lipidów osocza, szczególnie tzw. cholesterolu LDL, jedynie poziom cholesterolu HDL – który ma działanie ochronne – obniżają się u kobiet po menopauzie. Wynikiem takich zmian może być rozwój miażdżycy naczyń krwionośnych. W okresie pomenopauzalnym znacznie wzrasta u kobiet ryzyko choroby niedokrwiennej serca. Statystycznie rzecz ujmując, aż około 46% zgonów kobiet w tym wieku to wynik chorób układu sercowo-naczyniowego, z czego połowę stanowi zawał serca. Najczęstszym i pierwszym objawem choroby wieńcowej, który odczuwają kobiety są tzw. bóle wieńcowe, charakteryzujące się uczuciem dyskomfortu w klatce piersiowej. Odczuwalne są one głównie po wysiłku, lokalizowane są za mostkiem, ustępują zazwyczaj po około 10 minutach po zażyciu leku z grupy nitratów (np. nitrogliceryna) lub samoistnie. O zawale serca, świadczą dolegliwości, które są znacznie silniejsze, nie ustępują przez dłuższy czas, często mogą pojawiać się dodatkowe objawy takie jak bóle promieniujące do barku czy żuchwy, czasem nudności, wymioty oraz uczucie niepokoju i zagrożenia. Uzupełnianie niedoboru estrogenów za pomocą hormonalnej terapii zastępczej w okresie pomenopauzalnym zmienia stężenia lipidów we krwi, przywracając ich korzystne proporcje.
Miażdżyca
Jest podstępną chorobą która polega na odkładaniu się w ścianach tętnic złogów utworzonych z lipidów (tłuszczów). Złogi te uszkadzają miejscowo ściany tętnic, powodują gromadzenie się tam wapnia i płytek krwi. Tworzą się wówczas tzw. blaszki miażdżycowe, zwężające światło naczynia krwionośnego, upośledzając tym samym przepływ krwi i powodując niedokrwienie zaopatrywanego w krew narządu. Na podstawie pomiaru obwodu talii i bioder określa się typ otyłości. Na wystąpienie miażdżycy szczególnie narażone są panie z otyłością tzw. androidalną czyli z tkanką tłuszczową rozmieszczoną głównie w górnej połowie ciała. Sądzi się, że przed chorobami pochodzenia miażdżycowego w pewnym stopniu ochronne działanie może mieć stosowanie hormonalnej terapii zastępczej. Na układ sercowo-naczyniowy bezpośredni wpływ mają estrogeny, korzystnie wpływają one na lipidy hamując przenikanie cholesterolu do ścian naczyń wieńcowych. Dodatkowo zwiększają stężenie „dobrego” cholesterolu HDL, a zmniejszają stężenie „złego” – LDL. Uważa się, że hormonalna terapia zastępcza ma wpływ na poprawę jakości życia oraz może je znacznie wydłużyć, dlatego zaleca się rozpoczęcie stosowania HTZ bezpośrednio po wystąpieniu menopauzy, przed ewentualnym wystąpieniem choroby wieńcowej.
Żylaki i hemoroidy
Na powstawanie żylaków i hemoroidów wpływ ma wrodzone osłabienie ścian naczyń żylnych, ale też nieprawidłowe nawyki żywieniowe i styl życia. Żylaki kończyn dolnych są zmianami polegającymi na nieprawidłowym i nadmiernym poszerzeniu żył kończyn dolnych. Spowodowane jest to niewydolnością zastawek żylnych i wstecznym przepływem krwi w tych naczyniach. Szczególnie rozległe żylaki, oprócz tego, że pozbawiają nogi estetycznego wyglądu i powodują uciążliwe dolegliwości, mogą również być przyczyną poważnych powikłań, takich jak zapalenie żył powierzchownych lub głębokich. Zapalenie żył głębokich może stanowić nawet zagrożenie życia. By uchronić nogi przed żylakami powinno się walczyć z otyłością, unikać długiego stania, siedzenia z nieruchomo zwisającymi nogami, nie powinno się również nadmiernie rozgrzewać nóg.
Hemoroidy to dosyć często spotykana dolegliwość żylaków odbytu. Tworzą je poszerzone sploty żylne, które znajdują się w okolicy odbytu, a czasem widoczne są też na zewnątrz w postaci sinawych guzków. Żylaki odbytu są powodem przykrych, okresowych dolegliwości, z których główną jest krwawienie świeżą, jasną krwią z odbytu. Jego nasilenie bywa różne: od niewielkiego plamienia widocznego jako ślad krwi na stolcu lub papierze toaletowym, do bardzo obfitych krwotoków. W przypadku zachorowania na hemoroidy, należy dążyć do uzyskania regularnych, prawidłowych wypróżnień. Pomocna jest w tym niewątpliwie odpowiednia dieta wyłączająca z menu pokarmy będące powodem zaparć oraz alkohol, niezwykle istotny jest również aktywny tryb życia.
