Rak gruczołu krokowego inaczej też zwany rakiem prostaty każdego dnia pozbawia życia dziesięciu mężczyzn. Najbardziej skuteczną metodą zapobiegania tak wysokiej śmiertelności wśród mężczyzn jest jak najwcześniejsza diagnostyka, czyli wykrycie choroby w jak najwcześniejszym stadium. Z każdym rokiem wzrasta tempo zachorowalności na raka gruczołu krokowego. Zgodnie z danymi z Centrum Onkologii aż 7,11% ogółu zgonów nowotworowych stanowią zgony na raka prostaty. Odsetek ten stale rośnie, jest to wynik niskiego poziomu świadomości mężczyzn, którzy znajdują się w grupie zagrożonej ryzykiem, a także wstydu jaki niesie ze sobą to schorzenie.
Rak gruczołu krokowego to złośliwa odmiana nowotworu, która dotyczy przeważnie mężczyzn powyżej 45 roku życia. Zazwyczaj nowotwór tez tworzy się w obwodowej części gruczołu i nie zawsze od razu uciska cewkę moczową. Panowie z rakiem prostaty cierpią również na łagodny przerost centralnej części tego narządu i bardzo często to właśnie jego objawy prowadzą do wykrycia nowotworu.
Od strony zewnętrznej prostata otoczona jest cienką warstwą tkanki łącznej, tzw. torebką. W pierwszym stadium guz tworzy się w obrębie torebki, w kolejnych etapach rozrasta się, przerasta torebkę i zaczyna naciekać na okoliczne struktury. Rozsiew może następować również poprzez oddzielenie się pojedynczych komórek nowotworowych, które wychwytywane przez sąsiednie węzły chłonne, przenikają do chłonki i początkują ogniska przerzutowe. Kolejna, inna droga wiedzie przez krew – zazwyczaj do miednicy i kości kręgosłupa. Urolog może podejrzewać raka, gdy w czasie badania stwierdza obecność twardego guzka lub też, w przypadku gdy cały narząd jest twardy, a jego kształt nieregularny. Bardzo małych guzków niestety nie da się wyczuć. Wczesna diagnoza nowotworu prostaty pozwala na jego całkowite uleczenie – dlatego niezwykle istotna jest konieczność konsultacji urologicznych przy jakichkolwiek objawach zaburzeń ze strony układu płciowo-moczowego.
Urologia klasyfikuje raka na cztery stadia: A,B,C,D
Stadium A
W pierwszym stadium zaawansowania choroby nowotwór jest „niemy klinicznie” –pacjent nawet nie wie, że go ma . Raka nie można zidentyfikowanć w trakcie badania per rectum, a jedyne co może wskazywać na zagrożenie obecności raka jest badanie swoistego antygenu PSA, którego stężenie jest w tym przypadku podwyższone. Oznaczanie tego markera powinno być stałym i koniecznym elementem corocznych badań mężczyzn po 40 roku życia. Stadium A raka prostaty stwierdza się najczęściej po wykonaniu poprzezcewkowej elektroresekcji stercza lub innej operacji, która wskazana została z powodu łagodnego rozrostu stercza. Usuniętą tkankę gruczołu bada patologa, który zaprzecza bądź ujawnia obecność raka.
Stadium B
Stadium B nowotworu prostaty występuje zwykle w postaci grudki lub stwardnienia, lub też twardej płytki na powierzchni dwóch płatów gruczołu wyczuwalnych w badaniu per rectum. Można go wykryć podczas rutynowego badania lekarskiego lub następuje to po tym jak chory skarży się na dolegliwości o typie gruczolaka.
Stadium C
W tym stadium nowotwór jest przeważnie wykrywany w czasie rutynowego badania per rectum lub podczas badania ze wskazań, w wyniku odczuwania podobnych dolegliwości do tych, jakie zwiastują obecność gruczolaka stercza. W tym trzecim stadium większa część gruczołu jest twarda lub zbita, co wskazuje na obecność już zaawansowanego nowotworu z możliwością rozszerzenia się go poza obręb stercza do sąsiednich tkanek.
Stadium D
W ostatnim stadium zaawansowania nowotwór daje przerzuty z prostaty do sąsiednich narządów organizmu oraz do węzłów chłonnych. Może rozwijać się w kościach, płucach, albo w każdej innej części ciała.