Rzeżączka jest najczęściej występującą zakaźną chorobą weneryczną. Jest przenoszona drogą płciową, poprzez stosunek z chorym lub kontakt z jego przedmiotami codziennej higieny. Mimo iż bakteria wywołująca rzeżączkę jest nieprzystosowana do funkcjonowania poza organizmem ludzkim, wykryto iż w środowisku ropnym może przeżyć do kilkunastu godzin. Do zakażenia może dojść również u noworodków podczas porodu od chorej matki. W takim wypadku rzeżączka może prowadzić do zapalenia spojówek i być przyczyną trwałego uszkodzenia wzroku.
Za zakażenie rzeżączką odpowiedzialna jest bakteria zwana dwoinką rzeżączki. Rozmnaża się ona w sprzyjającym środowisku, takim jak drogi płciowe, jama ustna czy odbytnica, a jej nazwa wzięła się ze względu na wzrost parami. U mężczyzn najczęściej początkowo do zakażenia dochodzi przy ujściu cewki moczowej, u kobiet bakteria zagnieżdża się w szyjce macicy. Jednak szybko rozwijająca się infekcja, może objąć swoim zasięgiem całą jamę macicy i jajowody.
W początkowej fazie choroby, rzeżączka jest trudna do wykrycia, gdyż często występuje bezobjawowo. W ciągu 10 dni od zakażenia mogą się jednak u kobiety pojawić upławy, zaburzenia cyklu miesiączkowego oraz ból i pieczenie podczas oddawania moczu. U mężczyzn rzeżączka jest lepiej widoczna gdyż występuje pieczenie i ból podczas oddawania moczu, a z cewki moczowej wydobywa się wydzielina. Aby rozpoznać rzeżączkę należy wykonać badania laboratoryjne na wymazie z pochwy lub cewki moczowej, które dadzą stuprocentową pewność występowania rzeżączki oraz pomogą wskazać najlepszą formę terapii.
Rzeżączkę leczy się antybiotykami, najczęściej penicyliną, choć inne mogą być równie skuteczne. W procesie leczenia, niezbędne jest poinformowanie swoich partnerów o wystąpieniu rzeżączki, gdyż każdy z nich powinien się przebadać na jej obecność i podjąć leczeniu, nawet bez występowania u nich wyraźnych objawów. Leczenie nie jest jednak proste, gdyż rzeżączka może często występować razem z innymi chorobami, jak choćby chlamydią, co wymaga zastosowanie kolejnego antybiotyku. Dlatego tak ważna jest profilaktyka. Stosowanie prezerwatyw oraz unikanie przygodnych stosunków, zdecydowanie zmniejszają ryzyko zachorowania.
Istotne jest wczesne wykrycie choroby, ponieważ nieleczona może prowadzić do niebezpiecznych powikłań, takich jak zapalenie narządów w miednicy mniejszej. Rzeżączka może również prowadzić do bliznowacenia jajowodów, co grozi niepłodnością, a w przypadku częściowych zbliznowaceń do ryzyka ciąży pozamacicznej. W takiej sytuacji może dojść do pęknięcia jajowodu, a w konsekwencji do silnego krwotoku zewnętrznego, który może zakończyć się zgonem. Dlatego tak ważna jest obserwacja własnego ciała, która może skutkować wczesnym wykryciem i podjęciem leczenia.
