Metody hormonalne
Hormonalne środki antykoncepcyjne oddziałują bezpośrednio na procesy zachodzące organizmie kobiety. Nadal najpopularniejszym, bo najpewniejszym środkiem jest:
- Pigułka antykoncepcyjna
Skuteczność według wskaźnika Pearla wynosi poniżej 1. Dawki hormonu hamują jajeczkowanie, ponadto zachodzą zmiany w błonie śluzowej macicy oraz w samej macicy, utrudniające poruszanie się plemników. Kobiety zażywające pigułkę nie mają miesiączki we właściwym sensie tego słowa, lecz tzw. hormonalne krwawienia odstawieniowe, które z powodów psychologicznych ustala się na poziome 28 dni. Naturalne funkcje rozrodcze zostają zablokowane. Rozróżnia się następujące pigułki:
- Pigułka jednofazowa (przez 21 dni kobieta zażywa hormony: estrogen i gestagen, o stałej kombinacji. Estrogen hamuje owulację, gestageny zmieniają czop śluzowy ujściu szyjki macicy w zaporę nieprzepuszczalną plemników. Po 21 dniach następuje 7 dni przerwy. Wskutek spadku poziomu hormonów dochodzi do złuszczenia błony śluzowej macicy i następuje krwawienie)
- Pigułka dwu- lub trójfazowa (kombinację hormonów opracowano tu zgodnie z naturalnym cyklem miesiączkowym. W fazie pierwszej pigułki zawierają wyłącznie estrogen, w drugiej- kombinację estrogenu z gestagenami).
Stosowanie: kobieta codziennie musi zażyć 1 pigułkę
Zalety:
- Bardzo skuteczna
- Nie trzeba czynić żadnych przygotowań przed stosunkiem
Wady:
- Musi być zażywana regularnie
- Nie wolno zapomnieć o zażyciu
- Stałe hormonalne oddziaływanie na organizm powoduje niekiedy chwiejność nastroju, przyrost wagi ciała, osłabienie popędu płciowego, plamienia
- U kobiet powyżej 35. roku życia i nałogowych palaczek, kobiet z wysokim ciśnieniem i cierpiących na schorzenia naczyń krwionośnych wzrasta ryzyko wystąpienia zakrzepów żylnych.
- Minipigułka
Skuteczność metody według wskaźnika Pearla wynosi od 1 do 5. Minipigułka zawiera tylko jeden hormon- gestagen. Nie powoduje zatrzymania owulacji. Działanie zapobiegawcze minipigułki polega na tym, że zmienia konsystencję śluzu w szyjce macicy czyniąc go nieprzenikliwym dla plemników.
Stosowanie: jedna pigułka codziennie o tej samej porze
Zalety:
- Dość pewna metoda
- Nie są potrzebne żadne przygotowania przed stosunkiem
- Nie powoduje zahamowania owulacji.
Wady:
- Trzeba ją zażywać codziennie o tej samej porze.
- Już w przypadku zażycia o 3 godziny wcześniej lub później traci skuteczność
- Kobiety stosujące tą metodą skarżą się na zaburzenia cyklu, niekiedy stałe plamienia.
- Zastrzyki hormonalne
Skuteczność według wskaźnika Pearla wynosi poniżej 1. Zastrzyk zawiera dużą dawkę gestagenów działających podobnie jak w przypadku minipigułki.
Stosowanie: raz na 3 miesiące lekarz wstrzykuje odpowiednią dawkę hormonów domięśniowo w pośladek kobiety.
Zalety:
- Kobieta myśli o zapobieganiu ciąży tylko 4 razy w ciągu roku.
Wady:
- Duże dawki hormonów gwałtownie ingerują w przebieg cyklu
- Często dochodzi do zaburzeń miesiączkowania, miesiączka może też ustać całkowicie.
- „Pigułka dnia następnego”
Skuteczność według wskaźnika Pearla wynosi poniżej 1. Pigułka ta nie uniemożliwia jajeczkowania w ogóle, lecz tylko zagnieżdżenie się już zapłodnionego jajeczka w błonie śluzowej macicy.
Stosowanie: Najpóźniej w 48 godzin po stosunku bez zabezpieczenia kobieta zażywa 2 pigułki z nowego opakowania pigułek antykoncepcyjnych (pigułki kombinowane). Po dalszych 12-godzinach połyka jeszcze 2 pigułki. W przypadku późniejszego zażycia brak skuteczności. W 66% przypadków nie stwierdza się skutków ubocznych, w 30% nudności – z czego połowa z wymiotami, w 5,6 % zmęczenie, bóle brzucha i głowy.
Zalety:
- Metoda umożliwia w razie potrzeby uniknięcie niepożądanej ciąży
Wady:
- Może wystąpić nieregularność miesiączki
- Nie jest wskazane wielokrotne stosowanie w krótkich odstępach czasu
- W każdym przypadku trzeba potem odczekać, aż cykl się ponownie unormuje.
Silne skutki uboczne.