Mianem menopauzy określa się ostatnią miesiączkę w życiu kobiety. Wszystko inne to premenopauza ( zjawiska wokół ostatniej miesiączki) albo postmenopauza (początkowy okres po menopauzie). Okres kilku lat przed i po menopauzie nazywa się klimakterium. Na ogół menopauza występuję, gdy kobieta ma 50-60 lat. Przed całkowitym zanikiem miesiączki w organizmie kobiety przez kilka lat zachodzą olbrzymie zmiany hormonalne. Jajniki zaczynają wydzielać coraz mniej estrogenu i gestagenu. Towarzyszą temu dość nieprzyjemne zjawiska uboczne, tj.:
- Nieregularne miesiączki: cykl skrócony lub wydłużony, krwawienia są słabsze lub silniejsze niż zwykle
- Uderzenia gorąca, poty.
- Wahania nastroju, bezsenność, stany lękowe, depresje.
- Uczucie napięcia sutków.
- Zaburzenia krążenia: zaburzenia przepływu żylnego, skurcze w nogach,
- Kłopoty z kośćmi i chrząstkami (niedobór wapnia), nadwyrężanie wiązadeł, zmniejszenie ruchomości stawów.
- Łamliwość paznokci, wysychanie skóry.
- Zmniejszenie rozciągliwości i wilgotności pochwy.
Zmiany w gospodarce hormonalnej mogą także pociągać za sobą powstanie mięśniaków macicy. Zmniejszają się one stopniowo dopiero po menopauzie. Wzrasta też zachorowalność na raka. Aby umożliwić odpowiednio wczesne rozpoczęcie terapii, należy w tym okresie regularnie zgłaszać się do ginekologa. Pojawiają się także dolegliwości psychiczne, m.in. lęk przed starością, samotnością, zmniejszenie poczucia własnej wartości.
Jest również dość duża grupa kobiet, która odczuwa radość, że odpadła im comiesięczna „niedyspozycja”. Czują się one wtedy wolne i czerpią o wiele większą przyjemność z życia seksualnego niż wcześniej.
Sądzi się, że życie kobiety po menopauzie staje się smutne i pozbawione barw z powodu narastającego niedoboru hormonów jajnikowych. Powoduje to szereg dolegliwości, które mogą zakłócić radość życia kobiet w tym okresie, ale wcale nie musi tak być. Każda kobieta jest inna. Naturalne jest więc to, że nawet tak podstawowe procesy biologiczne, jak menstruacja czy ciąża bywają przeżywane całkiem różnie. Tak samo jest w przypadku przekwitania.
Najczęstsze dolegliwości odczuwalne przez kobiety to zmiany naczynioruchowe, zaburzenia emocjonalne, zmiany w kośćcu oraz zaburzenia metabolizmu lipidów i węglowodanów.
Oprócz tego obserwuje się częste uderzenia gorąca i nadmierną potliwość o różnorodnym nasileniu. Są to tak zwane objawy wazomotoryczne do których również zalicza się zaburzenia pamięci i koncentracji, obniżenie nastroju, bezsenność oraz trudności w podejmowaniu decyzji.
W czasie menopauzy dochodzi do zmian w kośćcu, wiąże się to ze zwiększonym ryzykiem zapadalności na osteoporozę. Zapadalność na tą chorobę w okresie okołomenopauzalnym jest konsekwencją braku wydzielania hormonów jajnikowych, w szczególności estrogenów.
