Gruźlica to śmiertelna choroba zakaźna, atakująca najczęściej płuca, choć może również wystąpić w układzie krwionośnym, limfatycznym, kostnym, nerwowym oraz rozrodczym. Wywoływana jest przez prątka gruźlicy. Według badań, aż 30% populacji było narażonych na kontakt z tą bakterią. Bierze się to ze względu na utrudnione diagnozowanie gruźlicy, gdyż zakażeni często mogą być nieświadomi choroby, gdyż przez wiele lat pozostaje ona w uśpieniu. Ciężko zatem wskazać i odizolować chorego, aby uniknąć dalszych zakażeń.
Do najważniejszych, a zarazem najbardziej niepokojących objawów, należy zaliczyć długotrwały, utrzymujący się kaszel, początkowo suchy, a później mokry z obfitym odksztuszaniem, krwioplucie oraz bóle w klatce piersiowej. Mogą wystąpić również osłabienie, senność, wysoka temperatura, a także obfite krwotoki z nosa. Objawy mają tendencję do samoczynnego zanikania i nawrotów ze zdwojoną siłą. Aby uniknąć ciężkich dla zdrowia powikłań należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza w celu poddania się leczeniu oraz zdiagnozowania gruźlicy.
Gruźlica często daje obraz bardzo podobny do innych chorób płucnych, dlatego obrazowanie aparatem rentgenowskim może się okazać nieskuteczne. Również skórne testy, zwane próbami tuberkulinowymi, mogą dać błędny wynik. W celu zdiagnozowania gruźlicy należy pobrać próbkę plwocin i wykonać testy laboratoryjne, najczęściej posiew.
Zwalczanie prątków gruźlicy jest bardzo czasochłonne. Leczenie może trwać od pół roku do dziewięciu miesięcy. Najczęściej stosuje się leczenie skojarzone, czyli przy pomocy kilku silnych antybiotyków, podawanych jednocześnie. Chorzy na gruźlicę wymagają izolacji oraz hospitalizacji, w celu zapobiegnięcia dalszym zakażeniom. Gruźlicy nie przebywają w szpitalu całego okresu leczenia, lecz trwa to zazwyczaj pierwszy miesiąc lub dwa, gdyż wtedy możliwe jest jeszcze zakażanie. W późniejszym etapie leczenia, takie ryzyko już nie istnieje. Chory powinien jednak dbać o siebie i nie przemęczać się oraz stosować dietę bogatą w witaminy, przeciwutleniacze oraz cynk i selen, które korzystnie wpływają na organizm w czasie terapii.
W krajach rozwiniętych obowiązkowe są szczepienia ochronne przeciw gruźlicy. Aby nie ryzykować, pierwsza z dawek jest podawana już w pierwszej dobie życia nowonarodzonego. W przypadku niewidocznej lub zbyt małej blizny poszczepiennej, zastrzyk należy powtórzyć po roku. Następne szczepienie jest podawane w siódmym roku życia, a w przypadku słabych wyników próby tuberkulinowej ponawia się je jeszcze w 12 i 18 roku życia.
