Liszajec to zakaźna choroba bakteryjna powierzchniowych warstw skóry. Występuje ona najczęściej u dzieci w wieku od 2 do 6 lat, lecz zakażeniu mogą ulec również osoby, uprawiające sporty kontaktowe – jak futbol amerykański czy zapasy. Liszajec wywołuje zakażenie paciorkowcami i gronkowcami Staphylococcus aureus i Streptococcus pyogenes. Do zakażania dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z chorym lub jego rzeczami osobistymi, dlatego choroba najczęściej występuje w miejscach z dużą ilością dzieci, jak żłobki i szkoły.
Liszajec zakaźny może występować jako samodzielna jednostka chorobowa albo w wyniku powikłań innych chorób. Należą do nich atopowe zapalenie skóry, ospa wietrzna, świerzb czy egzema. Wbrew powszechnej opinii liszajec nie wywołuje bólu ani pieczenia. Może natomiast wystąpić lekki świąd, powiększenie węzłów chłonnych oraz podwyższona ciepłota ciała. Początkowo choroba ta objawia się jako pęcherzyk ropny, który w bardzo krótkim czasie pęka, tworząc charakterystyczny, żółty strup, barwą podobny do odcienia miodu. Do wykwitów dochodzi zazwyczaj na twarzy w obrębie ust i nosa, choć można spotkać zmiany również na szyi i rękach.
Zmian nie należy drapać, gdyż może to spowodować przeniesienie bakterii na zdrowy naskórek, co w szybkim tempie prowadzi do rozprzestrzeniania się choroby. Nieleczona infekcja najczęściej znika samoistnie po kilku tygodniach, ale może też prowadzić do groźnych powikłań. Dlatego warto podjąć leczenie we wczesnej fazie choroby. Rodzaj terapii jest zależny od wielkości wykwitów oraz ogólnego stanu zdrowia. Niewielkie zmiany skórne można leczyć miejscowo poprzez zastosowanie kremów i maści antybiotykowych oraz użycie środków odkażających. W przypadku rozległego zakażenia liszajcem, niezbędna jest terapia antybiotykowa. Żeby zmaksymalizować jej skuteczność należy zrobić testy bakteriologiczne, które pozwolą na zastosowanie terapii celowanej.
Niezależnie od rodzaju podjętej terapii ważna jest higiena osobista, odkażanie oraz mechaniczne usuwanie strupów. Chory powinien kilkukrotnie przemywać zmiany wodą z mydłem oraz używać ubrań z naturalnych włókien. Na czas walki z chorobą ma obowiązek unikać wilgotnych pomieszczeń i wysokich temperatur. Aby złagodzić objawy liszajca można zastosować kąpiele ze środkiem antybakteryjnym, który przyśpieszy proces gojenia. Niezbędne jest również odseparowanie chorego od innych ze względu na wysokie ryzyko zakażenia. Po tygodniu leczenia warto odwiedzić lekarza, który sprawdzi jego skuteczność i wprowadzi ewentualne modyfikacje w stosowanej terapii.
