Paciorkowce są rodzajem kulistych bakterii gram dodatnich. Podziały ich zachodzą wzdłuż jednej osi i właśnie, dlatego rosną one w parach albo w łańcuchu. Paciorkowce powodują zapalenie gardła, a także zapalenia: płuc, wsierdzia, opon mózgowo-rdzeniowych, różę oraz martwicze zapalenie powięzi.
Wiele gatunków paciorkowców jest nieszkodliwa, gdyż stanowią one część flory komensalnej jamy ustnej, skóry, górnych dróg oddechowych u ludzi oraz jelit. Dla człowieka znaczącym i niebezpiecznym patogenem jest Streptococcus pneumoniae, który jest czynnikiem powodującym zapalenie płuc. Ze względu na jego rolę w wywoływaniu zapalenia płuc, znany jest pod nazwą pneumokoków.
Patogen ten wywołuje wiele infekcji w organizmie człowieka, nie tylko dotyczących tkanki płucnej. Bakteria ta jest rozpoznawana w gardle, zatokach nosowych wśród 5-10% zdrowych osób dorosłych oraz wśród 20-40% zdrowych dzieci. Drobnoustrój jest stwierdzany w dużych ilościach, przede wszystkim w miejscach częstego przebywania sporej ilości ludzi takich jak: baraki wojskowe czy szpitale.
Bakteria ta posiada zdolności adhezyjne (przyleganie) do nabłonka dróg oddechowych. Ich większe skupisko w obrębie tkanki powoduje infekcję. Do zapalenia płuc dochodzi w momencie, gdy bakteria zostaje wchłonięta z wdychanym powietrzem do tkanki płucnej. Ten drobnoustrój, gdy znajdzie się w miejscu swojego przeznaczenia, powoduje aktywację swoich białek, które stymulują produkcję cząsteczek białkowych, czyli cytokin i przyciągających białe krwinki – przede wszystkim leukocyty obojętnochłonne.
Otoczka polisacharydowa czyni bakterie paciorkowca odporne na fagocytozę (pobieranie pokarmów stałych ze środowiska), jeżeli w organizmie nie posiadamy przeciwciał skierowanych przeciw tej otoczce, to makrofagi tkankowe, nie będą w stanie unieszkodliwić pneumokoków. Bakterie wtedy mogą przedostać się do krążenia powodując posocznicę, dostają się także do opon mózgowych, kości i stawów. Ryzyko załapania infekcji pneumokokowej szczególnie wzrasta u ludzi z zaburzeniami produkowania przeciwciał, fagocytozy, a także upośledzoną funkcją nabłonka dróg oddechowych. U osób nieposiadających śledziony, spowodowanym chirurgicznym zabiegiem splenektomii (całkowite lub częściowe usunięcie śledziony), chorobie komórek sierpowatych, może dojść do cięższego przebiegu schorzenia.
