Witamina D
Witamina D obejmuje witaminę D1 (kalcyferol), D2 (ergokalcyferol) oraz D3 (cholekalcyferol). Witamina D1 znajduje się w tranie, D2 jest wytwarzana w roślinach wystawionych na działanie promieni ultrafioletowych, natomiast witamina D3 powstaje w skórze ludzi i zwierząt i jako jedną z niewielu witamin organizm może wyprodukować sam pod wpływem promieni słonecznych o długości fali 296-310nm , które przemieniają zawarty w skórze człowieka 7-dehydrocholesterol (tzw. prowitamina D3 pochodzenia endogennego) w cholekalcyferol. Witamina D jest ściśle związana z przemianą wapnia i fosforu – głównych substancji kościotwórczych. Witamina D ma kilka nazw takich jak Kalcyferol, ergokalcyferol, cholekalcyferol, witamina przeciwkrzywiczna. Jest to jedyna witamina którą organizm sam może zsyntetyzować przy pomocy światła. Witamina rozpuszczalna w tłuszczach dlatego należy produkty w nią bogate wzbogacać o tłuszcze w celu lepszego przyswojenia.
Funkcje, zalety witaminy witaminy D:
• zwiększa wchłanianie wapnia i fosforanów z przewodu pokarmowego
• sprzyja kostnieniu
• mineralizacja kości
• zapobiega powstawaniu skurczy w mięśniach
• dba o nasz układ nerwowy
• hamuje ilość wydalanego wapnia i fosforanów z organizmu
• obecność witaminy D zapobiega różnego rodzaju nowotworom, takim jak chłoniak nieziarniczy, rak okrężnicy, rak piersi, rak prostaty
• reguluje wydzielanie insuliny
• łagodzi stany zapalne skóry i im zapobiega
• zwiększa odporność gdyż wpływa na komórki szpiku kostnego produkujące komórki obronne (monocyty)
• wpływa na słuch, gdyż dba o kostki ucha wewnętrznego.
Funkcje, zalety niepotwierdzone:
• w leczeniu zapaleń stawów
• zapobiega starzeniu się
• w leczeniu alkoholizmu
• w leczeniu trądziku
• W leczeniu przeciw wirusowi opryszczki i półpaśca
• W leczeniu mukowiscydozy
Najlepsze źródła naturalne witaminy D:
Witamina D występuje tylko organizmach zwierzęcych. W roślinach znajdują się sterole z których witamina D pod wpływem naświetlania. Najbogatszym źródłem witaminy D jest tran czyli jedyny tłuszcz w płynnej formie znajdujący się w wątrobie zwierząt morskich jak i niektórych ryb oraz w wątrobie ptaków i ssaków. Witamina D zawarta jest także w przetworach mlecznych takich jak ser, śmietana, masło oraz w samym mleku. W okresie letnim mleko jest bardziej wartościowe w witaminę D ze względu na odległość ziemi od słońca oraz długości dnia.
Co wpływa na polepszenie wchłaniania witaminy D:
• witamina A, witamina C, witamina E, wapń, fosfor, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, światło słoneczne
Co wpływa na pogorszenie wchłaniania:
• alkohol, środki przeczyszczające, kortykosterydy
Zapotrzebowanie na witaminę D:
Grupy ludności Witamina D
Zalecane normy dietetyczne [µg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych [µg / dzień]
Dzieci 1-3 lat 5 50
Dzieci 4-8 lat 5 50
Chłopcy 9-13 lat 5 50
Młodzież męska 14-18 lat 5 50
Mężczyźni 19-30 lat 5 50
Mężczyźni 31-50 lat 5 50
Mężczyźni 50-70 lat 10 50
Mężczyźni powyżej 70 lat 15 50
Dziewczęta 9-13 lat 5 50
Młodzież żeńska 14-18 lat 5 50
Kobiety 19-30 lat 5 50
Kobiety 31-50 lat 5 50
Kobiety 50-70 lat 10 50
Kobiety powyżej 70 lat 15 50
Kobiety ciężarne do 18 lat 5 50
Kobiety ciężarne 19-30 lat 5 50
Kobiety ciężarne 31-50 lat 5 50
Kobiety karmiące do 18 lat 5 50
Kobiety karmiące 19-30 lat 5 50
Kobiety karmiące 31-50 lat 5 50
*(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)
Objawy niedoboru witaminy D:
Witamina D jest ta witamina której niedobór w pokarmie zdarza się najczęściej. Dlatego dzieciom należy te witamine podawać dodatkowo zwłaszcza w okresie zimowym.
• u dzieci i niemowląt powoduje krzywicę (niedostatek uwapnienia kości)
• u dzieci starszych i młodzieży – krzywica późna
• U osób dorosłych zaburzenia struktury kości – osteomalacja i zrzeszotnienie kości
• stany zapalne skóry
• krótkowzroczność,
• dolegliwości nerwicowe
• bezsenność
• zapalenie spojówek
• zmniejszenie odporności
• pogorszenie słuchu
• osłabienie i wypadanie zębów
Objawy przedawkowania witaminy D:
• nudności
• biegunka
• spadek masy ciała, brak apetytu
• notoryczne zmęczenie, senność
• nadmierne pocenie się
• choroby oczu
• świąd skóry
• zwiększa się ryzyko powstania miażdżycy oraz kamicy nerkowej
• migreny
• bóle mięśni, stawów, zębów
• częstsze oddawanie moczu
• arytmia
• opóźnienie w rozwoju dziecka
Nie stosuje, jeśli…
• masz uczulenie na witaminę D, ergokalcyferol lub inne pochodne witaminy D
Poradź się lekarza, jeśli…
• planujesz ciążę a przewlekle zażywasz witaminę D
• chorujesz na przewlekłą biegunkę lub masz inne problemy związane z układem pokarmowym
• masz chore nerki, wątrobę lub trzustkę
• chorujesz na padaczkę
• chorujesz na serce lub masz problemy z naczyniami wieńcowymi
Wiek powyżej 55 lat:
• często konieczne jest podawanie ale także częściej obserwuje się objawy uboczne
Witamina D a ciąża:
• zbyt duża ilość może powodować deformacje płodu
• nie stosuj dużych dawek lub odstaw
Witamina D a karmienie piersią:
• stosuj dawkę która jest odpowiednia dla dziecka, skonsultuj się z lekarzem
• nie stosuj dużych dawek
Co jeszcze…?!
• Światło słoneczne powoduje tworzenie się witaminy D w skórze. W rejonach gdzie nasłonecznienie jest małe lub średnio umiarkowane konieczne jest dodatkowe uzupełnianie diety w witaminę D
• Unikaj dużych dawek
• Osoby biorące leki przeciwdrgawkowe powinny stosować suplementację witaminy D
• Najskuteczniejsze działanie notuje się w obecności witaminy A, C, choliny, wapnia i fosforu
Interakcje z innymi składnikami czy lekami:
• Przewlekłe spożywanie dużych ilości alkoholu zmniejsza ilość witaminy D zmagazynowanej w wątrobie
Gdzie ją znajdę…?! 100% naturalne suplementy dieta:
• Lion Kids D – 1 mg – multiwitamina dla dzieci w postaci zwierzątek do ssania
• Menopausal Formula – 2 mg – wspomaga walkę w okresie klimakterium
