Mało, która z kobiet zna ten skrót. Niektóre z nich zapytane o znaczenie HPV zareagowały, że to coś bardzo złego bo tak podobne do skrótu HIV. Mają rację, że to coś złego a wspólnego z HIV ma to, że często wiąże się ze śmiercią. Bilans jest taki, że co roku przybywa kilka tysięcy chorych na raka szyjki macicy a do niedawna ¾ z nich umierało. Umieralność na chwilę obecną się zmniejsza ale nadal jest to temat tabu i wiele kobiet decyduje się na badanie za późno. Polska jest krajem średniej częstotliwości występowania raka szyjki macicy ale już w europie jesteśmy w czołówce bo szanse na przeżycie dostaje jedynie 50 % z nich.
Młoda dziewczyna 20 lat i „wyrok” – rak szyjki macicy. Dla wszystkich to szok gdyż zjawisko nowotworu zarezerwowane jest dla osób „starszych”. Jednak jeśli chodzi o ten nowotwór złośliwy to grupa ryzyka ma bardzo dużą rozpiętość wiekową. Mówi się, że człowiek przy poczęciu pozyskuje 6 genów, które w przyszłości mogą wywoływać zmiany nowotworowe. Tak więc każdy z nas nie ważne jaki prowadzi tryb życia może zachorować. W przypadku raka szyjki macicy są pewne czynniki kwalifikujące do grupy ryzyka:
- wczesne rozpoczęcie życia płciowego,
- dużą liczbę partnerów seksualnych,
- dużą liczbę porodów,
- występowanie stanów przedrakowych szyjki macicy,
- palenie tytoniu,
- zachorowania w rodzinie na raka szyjki macicy.
Z badan wynika, że większość zachorowań związane jest dużą aktywnością seksualną a więc zaczęto przypuszczać, że rak szyjki macicy może być wywoływany przez czynnik przenoszony drogą płciową. Faktycznie, w ostatnich latach udowodniono, że większość przypadków raka szyjki macicy jest związana z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – Human Papilloma Virus).
Na chwilę obecną mamy ponad 100 typów HPV, które to nieznacznie się między sobą różnią i nie wszystkie wywołują raka. Są takie co przyczyniają się do powstawania charakterystycznych brodawek płciowych zwanych kłykcinami kończystymi. Wirus HPV dzielimy na dwie grupy. Niskiego i Wysokiego ryzyka. Wirus HPV niskiego ryzyka ma małą zdolność wywoływania zmian nowotworowych lub jest jej pozbawiony. „Za typy niskiego ryzyka uważa się m.in. typ 6 i 11, które są związane z powstawaniem 90% przypadków brodawek narządów płciowych (kłykcin kończystych), lecz nie powodują istotnego zwiększenia ryzyka rozwoju raka u osób zakażonych. Przewlekłe zakażenie wirusem HPV wysokiego ryzyka (m.in. typem 16, 18, 31, 45) może prowadzić do rozwoju raka (najczęściej szyjki macicy). Typy 16 i 18 są odpowiedzialne za ponad 70% stanów rakowych i przedrakowych szyjki macicy.
W 2006 r. wynaleziono złoty środek a mianowicie szczepionkę do walki szyjki macicy. Ale jest „ale”:
- polecana jest na typ 16 i 18
- zaleca się szczepienie w wieku 13-26 lat
- szczepić należy przed rozpoczęciem inicjacji seksualnej
- dawkowanie to 3 szczepionki z czego druga po 2 miesiącach od pierwszej a trzecia po 6 miesiącach..
A czy w takim razie musimy przejść jakieś specjalistyczne badania przed podaniem szczepionki?!
Nie są wymagane żadne specjalistyczne badania, w tym także badania cytologiczne, kolposkopowe lub molekularne badania DNA HPV. Wskazane jest, by wizyta związana z podaniem szczepionki powiązana była z oceną stanu ginekologicznego kobiety. Kobiety karmiące piersią mogą również być poddawane szczepieniom z użyciem szczepionki przeciw HPV. Po 26 roku życia szczepienie ma charakter jedynie profilaktyczny. Kobiety będące w ciąży nie powinny się szczepić. Ogólnie zanim podejmiesz decyzję o szczepieniu skontaktuj się z lekarzem w celu ustalenia jakie jest u Ciebie ryzyko wystąpienia i kiedy najlepiej to zrobić.
Jak długo szczepionka mnie uchroni przez zarażeniem?!
Obecnie najdłuższy okres ochronny u osób poddanych szczepieniu to ok. 5 lat. W tym okresie wykazano pełną skuteczność ochronną szczepionki. W celu uzyskania długotrwałego efektu ochronnego wskazane jest przyjęcie 3 dawek szczepionki. Problemem jest fakt, że nic nas nie uchroni jeśli w porę nie zaczniemy się badać i w fazie początkowej nie zostanie stwierdzona zmiana nowotworowa. Jeżeli chodzimy do lekarze regularnie to gdy tylko pojawią się zmiany jesteśmy w stanie je w 100% wyleczyć. U kobiet, które rozpoczęły współżycie płciowe, prawidłowa cytologia może być również wskazaniem do wykonania szczepienia przeciwko HPV.
Aby zapobiegać powinnaś wykonywać cytologię z następującą częstotliwością.
- pierwsze badanie – nie później niż po 3 latach od inicjacji seksualnej lub w 21. roku życia
- do ukończenia 30. roku życia – raz w roku
- po 30. roku życia – raz na 3 lata (pod warunkiem, że wynik badania jest prawidłowy)
