Świerzb to inwazyjna choroba skóry, którą wywołuje świerzbowiec. Może występować, jako epidemia, przede wszystkim w środowiskach ubogich, o złym poziomie sanitarnym. Chociaż zdarzają się również przypadki zachorowań wśród osób dbających prawidłowo o higienę z wzorowymi warunkami sanitarnymi. Zdarza się to szczególnie przy kuracji antybiotykowej, przy spożywaniu sterylnej żywności, a także przy obniżonej odporności organizmu przy nadmiernym stresie oraz przy braku odpowiedniego odpoczynku. Wtedy możliwe jest zachorowanie na cięższą odmianę świerzbu, czyli świerzb norweski.
Najczęściej świerzbem można zarazić się przez kontakty fizyczne, również intymne, może to być także skutkiem kontaktów społecznych, czyli poprzez podanie ręki, bardzo rzadko przez kontakty z zakażonymi rzeczami, przez pościel czy ręczniki. Najbardziej narażone na zakażenie świerzbem są dzieci uczęszczające do przedszkola czy do szkoły, przede wszystkim przez wspólną zabawę, a także niezbyt dokładną higienę osobistą. U dzieci objawy świerzbu w postaci charakterystycznej, swędzącej wysypki można najczęściej zauważyć na podeszwach stóp oraz dłoniach. Świerzbowiec, który znalazł się u nowego właściciela od razu zaczyna szukać możliwości rozrodu, a więc partnera, zaczyna drążyć korytarze w warstwach skórnych. Samica może złożyć powyżej 2 jaj dziennie. Larwa wykluwa się po 3 tygodniach, i od tego momentu jest już całkiem dojrzała.
Pasożyty zostawiają po sobie odchody, które wywołują silne reakcje alergiczne. To one właśnie objawiają się dokuczliwą, swędzącą wysypką. Dokuczliwe swędzenie zaczyna się przeważnie po 3 tygodniach od pierwszego zakażenia. Na początku świąd pojawia się w okolicach udowych, najbardziej uciążliwy zaczyna być po kąpieli, w godzinach wieczornych, podczas snu. Jest to spowodowane zmianą temperatury, która powoduje zwiększoną nadpobudliwość świerzbowca. Świąd występuje czasowo, ale po pewnym okresie może dotyczyć całej powierzchni ciała chorego, choć omija twarz w przeciwieństwie do świerzbu norweskiego.
Leczenie tej choroby trzeba zacząć od momentu pojawienia się pierwszych objawów, aby nie doprowadzić do rozprzestrzenienia się choroby. Leczenie świerzbu polega na stosowaniu maści przeciwgrzybicznych. Ze względu na to, że świerzb jest chorobą zakaźną kuracją profilaktyczną powinny zostać objęte wszystkie osoby, które miały kontakt z chorym.
