Jest chorobą wywoływaną przez varicella zoster virus (VZV). VZV należy do rodziny wirusów opryszczki i jest bardzo zaraźliwy. Często mylona z ospą czarną. Źródłem zakażenia jest inny człowiek, w okresie od dwóch-trzech dni przed wystąpieniem objawów, do przyschnięcia wszystkich wykwitów.
Przenoszona jest drogą kropelkową oraz przez bezpośredni kontakt z wykwitami na skórze chorego. Okres inkubacji wirusa wynosi od dziesięciu dni do trzech tygodni, zazwyczaj ok. czternastu dni. W naszym klimacie do zwiększonej liczby zachorowań dochodzi późną zimą i wczesną wiosną.
Objawy !
Początkowo nieswoiste, przypominające „zwykłe przeziębienie”, lub początek grypy: pogorszenie samopoczucia, ból głowy, gorączka. Następnie pojawiają się wykwity skórne – plamki, przechodzące kolejno w grudki, wypełnione surowiczym płynem pęcherzyki, krosty i strupki. Proces taki trwa ok. sześciu dni, w przebiegu choroby występują dwa-trzy rzuty, częściowo nakładające się na siebie.
Powikłania !
U dzieci choroba zazwyczaj przebiega dość łagodnie, czasem nawet bezobjawowo, u osób starszych przebieg jest zwykle cięższy, najgorszy u osób z upośledzeniem odporności. Najczęstszym powikłaniem jest nadkażenie bakteryjne wykwitów, prowadzące często do zbliznowacenia. Zdarzają się również: zapalenie płuc, zapalenie ucha środkowego i zapalenie mózgu. Rzadko występuje: kłębuszkowe zapalenie nerek, zapalenie stawów, zapalenie wątroby. Jeżeli osoba chora jest w ciąży, może dojść do uszkodzeń płodu, najczęściej są to zmiany neurologiczne. U osób, które przeszły ospę wietrzną, wirus pozostaje w postaci utajonej w czuciowych zwojach nerwów rdzeniowych oraz czaszkowych i przy obniżeniu odporności może się uaktywnić, prowadząc do rozwoju półpaśca.
Profilaktyka !
Ze względu na jej zaraźliwość i trudność w ścisłym izolowaniu chorych, ustrzec się ospy wietrznej niełatwo. Nie pomaga w tym również fakt, że zaraźliwość występuje zanim pojawią się pierwsze objawy choroby. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania chorobie jest szczepienie. Osobom szczególnie zagrożonym powikłaniami, a kontaktującymi się z chorymi można podać surowicę. Niektórzy lekarze stosują profilaktycznie pranobeks inozyny, można rozważyć przyjmowanie preparatów wzmacniających odporność i oczyszczających organizm suplementów diety jak np. Paraprotex.
Leczenie !
– najczęściej objawowe – podawanie leków przeciwgorączkowych (ale nie salicylanów) i, miejscowo, przeciwhistaminowych. Kąpiele i przemywanie miejsc z wykwitami wodnym roztworem nadmanganianu potasu lub sody oczyszczonej.
– przyczynowe – w przypadku osób z zaburzeniami odporności, zwłaszcza dorosłych – podawanie leków przeciwwirusowych, najczęściej acyklowiru.
