Żelazo (ferrum)
Funkcje, zalety:
• Bierze udział w syntezie hemoglobiny
• Bierze udział w syntezie mioglobiny
• Żelazo jest niezbędne do prawidłowego przyswajania witamin z grupy B
• Wspomaga proces wzrastania
• Zwiększa odporność organizmu na choroby
• Zapobiega zmęczeniu
• Leczy i chroni przed anemią
• Przywraca cielisty kolor skórze
• Wchodzi w skład wielu enzymów i białek
• potrzebne do zachowania zdrowej wątroby
• chroni przed niektórymi wolnymi rodnikami
Objawy niedoboru:
• anemia
• apatia
• nadmiernie przyśpieszona czynność serca po wysiłku
• Zmęczenie
• Nerwowość
• Bladość skóry
• Pęknięcia warg i języka
• Trudność w połykaniu
• Ogólnie złe samopoczucie
Objawy przedawkowania:
• Biegunka
• Stolce z domieszką krwi
• Nasilone nudności
• Bóle brzucha
• Wymioty z domieszką krwi
Najlepsze źródła naturalne:
• Nerko drzew
• Kawior, małże
• Melasa, soczewica, wodorosty, pistacja, kiełki pszenicy, produkty zbożowe pełnoziarniste
• Orzechy włoskie
• Żółtka jaj
• Suszone brzoskwinie
• Czerwone mięso, wątroba
Co wpływa na polepszenie wchłaniania: miedź, kobalt, mangan, witamina C,
Zapotrzebowanie:
Grupy ludności Żelazo
Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka niepowodująca ryzyka efektów ubocznych
[mg / dzień]
Dzieci 1-3 lat 7 40
Dzieci 4-8 lat 10 40
Chłopcy 9-13 lat 8 40
Młodzież męska 14-18 lat 11 45
Mężczyźni 19-30 lat 8 45
Mężczyźni 31-50 lat 8 45
Mężczyźni 50-70 lat 8 45
Mężczyźni powyżej 70 lat 8 45
Dziewczęta 9-13 lat 8 40
Młodzież żeńska 14-18 lat 15 45
Kobiety 19-30 lat 18 45
Kobiety 31-50 lat 18 45
Kobiety 50-70 lat 8 45
Kobiety powyżej 70 lat 8 45
Kobiety ciężarne do 18 lat 27 45
Kobiety ciężarne 19-30 lat 27 45
Kobiety ciężarne 31-50 lat 27 45
Kobiety karmiące do 18 lat 10 45
Kobiety karmiące 19-30 lat 9 45
Kobiety karmiące 31-50 lat 9 45
*(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)
Dla kogo dodatkowa suplementacja…?!
• Pomimo prawidłowej diety wiele kobiet w okresie rozrodczym ma niewielki niedobór żelaza
• Osoby, u których stwierdza się niedostateczne pokrycie dziennego zapotrzebowania
• Osoby powyżej 55 roku życia
• Kobiety w ciąży i karmiące piersią
• Kobiety z długotrwałymi miesiączkami
• Osoby nadużywające alkoholu lub narkotyków
• Osoby narażone na częsty stres
• Osoby chorujące na przewlekłe choroby wyniszczające
• Osoby po zabiegach chirurgicznych
• Sportowcy oraz osoby stosujące wyczerpujące ćwiczenia
• Osoby po zabiegach częściowego usunięcia jelita
• Osoby, które uległy poważnemu poparzeniu lub zranieniu
• Wegetarianie
• Niemowlęta pomiędzy 2 a 24 miesiącem życia
Znaczenie dla organizmu:
• Żelazo jest niezbędnym składnikiem hemoglobiny, mioglobiny i ko faktorem wielu enzymów
• Hemoglobina jest składnikiem mioglobiny, która jest kompleksem białka znajdującego się w mięśniach i przy pomocy, którego mięśnie mają ciągle dostarczaną energię
Nie stosuj, jeśli…
• Masz alergię na preparaty zawierające żelazo
• Masz ostre zapalenie wątroby
• Chorujesz na Hemosyderozę lub hemochromatozę (zbyt duża zawartość żelaza w organizmie)
• Masz anemię hemolityczną
• Po transfuzjach krwi
Poradź się lekarza, jeśli…
• Planujesz ciążę a zażywasz żelazo
• Jesteś po zabiegu operacyjnym żołądka
• Chorujesz na chorobę wrzodową żołądka lub na zapalenie jelita
• Chorujesz na zapalenie trzustki lub zapalenie wątroby
• Spożywasz dużo alkoholu
• Masz chorobę nerek
• Chorujesz na reumatoidalne zapalenie stawów
• Masz chorobę jelit
Wiek powyżej 55 lat:
• Niedobór występuje częściej, przebadaj się czy nie masz anemii lub czy nie masz krwawienia z przewodu pokarmowego
Żelazo a ciąża:
• Zwiększone zapotrzebowanie. Poradź się lekarza. W pierwszych trzech miesiącach ciąży zażywaj tylko po uzgodnieniu lekarza
• Nie stosuj dużych dawek
Żelazo a karmienie piersią:
• Dodatkowe podawanie nie jest konieczne, jeśli dobrze się odżywiasz
• U dziecka może być konieczność podawania, poradź się lekarza
• Nie stosuj dużych dawek
Co jeszcze…?!
• Zawartość żelaza w pokarmach szczególnie kwaśnych znacznie wzrasta po gotowaniu w żelazianach naczyniach
• Leczenie niedoboru żelaza trwa, co najmniej trzy tygodnie
• Witamina C wzmaga efekt działania żelaza
• U chorych na przewlekłą chorobą niewydolności nerek, z chorobą Hodgkina, z reumatologicznym zapaleniem stawów, żelazo może gromadzić się w nadmiarze powodując uszkodzenia
• Długotrwałe stosowania dużych dawek powoduje brązowe przebarwienia skórne, cukrzycę, uszkodzenia wątroby, impotencję, choroby serca
• Jedynie 8% przyjętego z pokarmem żelaza zostaje wchłonięte do krwi
• W organizmie dorosłego człowieka znajduje się przeciętnie 4 gramy żelaza, większość zgromadzona jest w postaci hemoglobiny, która co 120 dni podlega cyklicznej reutylizacji i ponownej syntezie
• Żelazo magazynowane jest w organizmie w postaci kompleksu białkowego – ferrytyna
• Absorpcję żelaza zakłócają nadmierne ilości cynku i witaminy E.
• Zbyt duże ilości żelaza w surowicy krwi mogą sprzyjać tworzeniu się wolnych rodników i zwiększyć szczególnie u mężczyzn ryzyko chorób krążenia
Interakcje z innymi składnikami czy lekami:
• Alkohol -> nasila zużywanie żelaza, może prowadzić do uszkodzenia narządów, stosuj razem bardzo ostrożnie
• Mleko -> Zmniejsza wchłanianie żelaza
• Herbata -> zmniejsza wchłanianie żelaza
• Kawa -> zmniejsza wchłanianie żelaza
Gdzie znajdę Żelazo…?! 100% naturalne suplementy diety
• Vital 0 -3 mg – preparat witamin i minerałów dla grupy krwii „0”
• Vital A – 8 mg – preparat witamin i minerałów dla grupy krwii „A”
• Vital B – 3 mg – preparat witamin i minerałów dla grupy krwii „B”
• Vital AB – 5 mg – preparat witamin i minerałów dla grupy krwii „AB”
• Full Spectrum – 4 mg – zestaw witamin i minerałów dla dorosłych
• Lion Kids D – 5 mg – witaminy i minerały dla dzieci w kształcie zwierzątek do ssania
• Senior formula – 3 mg – witaminy i minerały dla seniora
• Power Mins – 4 mg – kompleks minerałów
• Iron Plus – 10 mg – żelazo wspomagane witaminą C z bioflawonoidami
• Menopausal Formula – 1 mg – wspomaga walkę z czasie klimakterium
• New Life – 4 mg – witaminy i minerały dla każdej kobiety planującej i będącej w ciąży, wspomaga przy karmieniu piersią